© 2023. anyz.pushkinlibrary.kz Барлық құқықтар сақталған.
Экраннан оқу құралы
Қаражартас тауы мен жоңғар ғибадатханасы арасындағы кең Сібір алқабында, тегіс шөпті шалғында сегіз шағын шеңберлі дөңгелек тастар жатыр (3×4 м.). Тастар үлкен – жарты тонна немесе одан да көп.
Аңызда былай делінген: Қалмақ-Қорғанда жоңғар жауынгерлері мен қазақ жерінің батырлары кездесіп қалып, бұл жер кімдікі болады деп дауласады. Содан кейін дана адамдар дауды қан төгусіз және ренішсіз бейбіт жолмен шешуге шешім қабылдайды: кім ең үлкен, ең ауыр тасты көтере алады, сол осы жердің иесі болады дейді. Қалмақ жауынгері тасты ұстап алып, орнынан қозғата алмайды.
Содан кейін күштілердің ең мықтысы келеді: ол тасты көтереді, бірақ тізесіне дейін ғана көтеріп, жерге кетеді, күш жеткіліксіз болады. Содан кейін батыр ат үстінде отырып, тасты басынан жоғары көтереді. Оның батылдығын, күшін көрген қарсыластары қатты ашуланады және олардың біреуі аттың жүрегіне өткір найзасын сұғып алады. Жылқы жерге құлайды, батыр тасты құлатып алады… Жерге соғылып, тас сегіз бөлікке бөлінеді.
Батырдың күшін көріп, жоңғарлар аттарын бұрып, кері қайтады. Ал тастар кең шалғынның ортасында қалады.
Бірақ аңыз мұнымен аяқталмайды. Ақсақалдар айтқандай, көріпкелдер осы тастарда отырған сегіз батырды көреді екен. Олар бір-біріне қарама-қарсы отыр және әрқайсысының қолында найзасы бар. Ал ортасында от жанып тұрады және аспанға тірелетін айыр найза тұр. Батырларға келіп, жандарына отырып, ештеңені жасырмай, өз арманыңды немесе ауыртпалығыңды айтуға болады екен. Ал олар бір-бірімен ақылдасып, бәрін әділдікпен талқылап, міндетті түрде көмектеседі. Ақсақалдардың айтуынша, қарапайым адамдар найза ұстаған батырларды көрмейді, ол үшін көріпкелдің көзіне қарау керек, сонда ғана найзаларымен тастарда отырған батырлар мен олардың мәңгілік жалынын көруге болады.
Бізге жазыңыз, біз сізге жақын арада хабарласамыз